Jest to zaburzenie, które charakteryzuje się napadami jedzenia, po których występują działania kompensacyjne, takie jak na przykład wymuszanie wymiotów, głodówki, stosowanie środków przeczyszczających, lewatyw, a także stosowanie restrykcyjnych ćwiczeń mających na celu spalenie części kalorii pochodzących z napadu jedzenia. Na co zwrócić uwagę, komponując dietę dla osoby wychodzącej z bulimii?
Powikłania zdrowotne choroby
Do powikłań zdrowotnych bulimii należą: nadżerki żołądka i przełyku, obrzęk ślinianek, ubytki szkliwa i choroby zębów, przewlekłe zaburzenie trzustki, dodatkowo widoczne są rany na dłoniach od wymuszania torsji.
Przez częste stosowanie środków przeczyszczających mogą pojawić się takie problemy zdrowotne jak: zespół jelita drażliwego, biegunki oraz ogólne rozregulowanie funkcjonowania układu pokarmowego. Do pozostałych powikłań możemy zaliczyć: niepłodność ze względu na nieregularne miesiączki, zaburzenia hormonalne, obrzęki kończyn dolnych, alergie pokarmowe, wrzody żołądka. Może wystąpić nawet nadwaga, ponieważ zanim dojdzie do zwrócenia pokarmu, część energii z pożywienia zdąży się wchłonąć w przewodzie pokarmowym. Nie bez znaczenia są także powikłania psychiczne jak nasilenie objawów depresji lub nerwicy.
Jeżeli mamy do czynienia z działaniami kompensacyjnymi w formie ćwiczeń fizycznych, mogą się pojawić powikłania w formie problemów ze stawami, bólami mięśni, przetrenowania czy niedoboru składników pokarmowych, który wynika z częstego wypacania się w czasie treningów. Mogą pojawić się także kontuzje, które niestety mogą już pozostać na stałe.
Poważniejszymi powikłaniami bulimii będą: zaburzenia rytmu serca, zapalenie ślinianek, choroby zakaźne płuc (w związku z dostaniem się treści żołądkowej do nich), zaburzenia elektrolitowe, które mogą zagrażać życiu, oraz niedożywienie.
Dietę więc powinno się dobrać, mając na uwadze wszystkie współtowarzyszące powikłania oraz stopień wyniszczenia organizmu. Oprócz aspektów dietetycznych warto zadbać o odpowiednią edukację żywieniową, naukę samoobserwacji i kontroli oraz podjąć pracę z psychologiem/terapeutą, który wesprze proces leczenia.
Dieta w bulimii
- Posiłki powinny być regularne, warto zadbać o to, aby dieta obejmowała ok. 5 posiłków. Warto także zachować odpowiednie odstępy między posiłkami nie dłuższe niż 3-4 godziny. Długie przerwy mogą prowadzić do napadów jedzenia.
- Jak w każdej odpowiednio zbilansowanej diecie, należy zadbać o odpowiednią podaż, proporcje i jakość składników takich jak węglowodany, białka i tłuszcze, aby odżywić organizm.
- Warto ustalić sobie harmonogram posiłków, aby nauczyć się kontroli porcji oraz planowania jedzenia.
- Kiedy pojawi się ochota na produkty, które przeważnie spożywane są w trakcie napadów, może warto spróbować odroczyć napad. Dać sobie chwilę, aby skontaktować się z sygnałami z ciała i określić, czy faktycznie jest się głodnym.
- Jeżeli z powodu pojawienia się choroby doszło do zaburzenia pracy jelit, warto dobrać dietę lekkostrawną, która może złagodzić objawy. Warto także unikać dań smażonych.
- Jeżeli stopień wyniszczenia organizmu jest wysoki oraz jeśli pojawiło się niedożywienie, warto włączyć do swojego jadłospisu preparaty odżywcze, aby jak najszybciej odżywić organizm.
- Warto zadbać o sytość posiłków. Jeśli posiłki będą sycące, zmniejsza się szansa na pojawienie się napadu. Sytość posiłku możemy osiągnąć, łącząc ze sobą białko z błonnikiem (np. jajecznica z pieczywem pełnoziarnistym).
- Warto rozdrabniać jedzenie, aby dłużej jeść, skupić się na tym, co jemy oraz nie rozpraszać się w trakcie posiłków, aby jeść świadomie.
- Jeżeli żołądek jest rozciągnięty, można napić się wody/herbaty przed lub w trakcie posiłku.
- Warto zrezygnować z: dużych restrykcji kalorycznych, sięgania po jedzenie w silnych emocjach, z produktów spożywanych przeważnie w czasie napadów.
Po epizodach bulimii, podrażnienia żołądka i gardła mogą być dość powszechne z powodu częstego kontaktu kwasów żołądkowych z tymi obszarami. Istnieją jednak produkty, które mogą pomóc złagodzić te podrażnienia:
Woda: Picie wody może pomóc w łagodzeniu podrażnień gardła spowodowanych działaniem kwasów żołądkowych. Natomiast lepiej unikać napojów gazowanych lub kwasowych, ponieważ mogą one dodatkowo podrażniać błonę śluzową.
Herbata ziołowa: Herbaty ziołowe, zwłaszcza te o właściwościach łagodzących, takie jak rumianek, mogą przynieść ulgę podrażnionemu gardłu.
Pokarmy łagodzące: Dieta lekkostrawna, np. banany, gotowane warzywa, gotowane chude mięso — to produkty, które są łagodne dla żołądka i mogą być łatwiej tolerowane przez podrażniony układ pokarmowy.
Jogurt naturalny: Jogurty naturalne i kefiry mogą pomóc w odbudowaniu zdrowej flory bakteryjnej w jelitach. Mogą także działać łagodząco na podrażnione gardło.
Dieta w bulimii — podsumowanie
- Regularne posiłki: Utrzymywanie regularności w spożywaniu posiłków, aby unikać długich okresów głodu, które mogą prowadzić do napadów objadania się.
- Rozpoznawanie wyzwalaczy: Pomoc w identyfikowaniu i zarządzaniu emocjami oraz sytuacjami, które mogą wywoływać napady objadania się, aby wprowadzić zdrowsze strategie radzenia sobie z emocjami.
- Edukacja żywieniowa: Edukacja na temat zdrowego odżywiania i odpowiednich porcji, aby pomóc pacjentowi w zrozumieniu swoich potrzeb żywieniowych i unikaniu zachowań kompensacyjnych.
- Wsparcie terapeutyczne: Terapia behawioralna lub terapia poznawczo-behawioralna (CBT) może być skutecznym narzędziem w leczeniu bulimii, wspierając zmianę myślenia i zachowań związanych z jedzeniem.
Bibliografia
- Grzymisławski M., (red). Dietetyka Kliniczna, Wydawnictwo PZWL, Warszawa 2020
- Dejewska A., Bulimia: Moja historia choroby, Wydawnictwo Pascal, Gdańsk 2020
- Barakat S, McLean S.A, Bryant E. , Le A., Marks P., Risk factors for eating disorders: findings from a rapid review Journal of Eating Disorders 202; 11:8
- Juruć A., Wierusz-Wysocka B., Bogdański P., Psychologiczne aspekty jedzenia i nadmiernej masy ciała. Farm. Współcz. 2011; 4: 119–126.
- Zepf, F. D., Rao, P., Runions, K., Stewart, R. M., Moore, J. K., Wong, J.. i wsp. Differences in serum zinc levels in acutely ill and remitted adolescents and young adults with bulimia nervosa in comparison with healthy controls–a cross-sectional pilot study. Neuropsychiatric Disease and Treatment, 2017;13, 2621–2630
- Gibson D, Workman C, Mehler PS. Medical Complications of Anorexia Nervosa and Bulimia Nervosa. Psychiatr Clin North Am. 2019 Jun;42(2):263-274. doi: 10.1016/j.psc.2019.01.009.
- Stice E, Davis K, Miller NP, Marti CN. Fasting increases risk for onset of binge eating and bulimic pathology: a 5-year prospective study. J Abnorm Psychol. 2008 Nov;117(4):941-6. doi: 10.1037/a0013644.
